Turkus: kamień niebios. Poznaj właściwości i symbolikę turkusu

Turkus od tysięcy lat fascynuje ludzi swoją barwą, właściwościami i bogactwem legend. Jako kamień ozdobny turkus jest ceniony zarówno przez gemmologów, jak i miłośników ezoteryki. W przeszłości wierzono, że turkus chroni przed złem, a noszenie turkusu zapewnia szczęście i powodzenie. Współcześnie naturalny turkus zdobi pierścionki, naszyjniki, kolczyki czy bransoletki, a jego unikalny odcień nadal zachwyca.

Pochodzenie turkusu

Nazwa turkusu pochodzi z francuskiego słowa turquois – „turecki”, ponieważ kamień trafiał do Europy głównie przez Turcję. Jednak turkus wydobywany jest w wielu miejscach na świecie – od Iranu po Stany Zjednoczone. Turkus irański, znany jako Perski turkus, uchodzi za jeden z najczystszych i najcenniejszych rodzajów, dzięki intensywnemu niebieskiemu kolorowi i minimalnej ilości przebarwień. Kopalnie turkusu znajdują się m. in w Iranie, Egipcie, Chinach, USA (słynny Turkus Kingman z Arizony) oraz w Afryce, gdzie wydobywa się Turkus afrykański o charakterystycznej zielonkawej tonacji.

Rodzaje turkusu

W gemmologii wyróżnia się kilka rodzajów turkusu:

• Perski turkus – czysty, intensywnie niebieski, bez widocznej siatki żyłek.
• Turkus Kingman – pochodzący z Arizony, o pięknych, nasyconych odcieniach.
• Turkus afrykański – często ma lekko zielonkawy kolor i bogate inkluzje.
• Naturalny turkus – niepoddany obróbce chemicznej, ceniony kamień ozdobny.
• Ozdobny turkus stabilizowany – poddany procesowi wzmacniania, aby poprawić trwałość.

Różnice wynikają z miejsca wydobycia, koloru turkusu, struktury i twardości.

Właściwości turkusu – gemmologiczne spojrzenie

Turkus to minerał fosforanowy o twardości 5–6 w skali Mohsa. Występuje w odcieniach od błękitnego po zielonkawy, a zmiana koloru turkusu może świadczyć o jego reakcji na pot, kosmetyki czy światło słoneczne. Rzadko spotykany jest turkus kolorowy, dlatego jego cena zwykle jest znacznie wyższa od typowych niebieskawych odcieni.

Szlachetność kamienia turkusu zależy od intensywności barwy, jednorodności struktury i braku skaz. Jeden gram turkusu naturalnego może kosztować od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych, w zależności od jakości, a ceny naturalnego turkusu o wyjątkowej barwie potrafią być znacznie wyższe.

Turkus w materiałach i obróbce

Naturalny turkus jest stosunkowo miękki, dlatego często stabilizuje się go żywicą, aby zwiększyć odporność na zarysowania. W jubilerstwie spotyka się także turkusowe kamienie naturalne w połączeniu z innymi minerałami, co tworzy efektowne kontrasty.
Aby rozpoznać prawdziwy turkus, warto zwrócić uwagę na jego nieregularne przebarwienia i naturalne żyłki. Turkus syntetyczny będzie miał zbyt jednolitą barwę i nienaturalny połysk.

Turkus w biżuterii

Turkus w biżuterii od wieków cieszy się popularnością. W starożytnym Egipcie zdobił amulety faraonów, w Persji wplatano go w biżuterię ślubną, a wśród rdzennych Amerykanów, czyli Indian, był symbolem bogactwa i ochrony.
Prawdziwy turkus pięknie komponuje się ze srebrem, złotem i miedzią, szczególnie często wykorzystywany jest w biżuterii stylizowanej na vintage. Noszenie turkusu w pierścionku czy naszyjniku podkreśla indywidualny styl i dodaje egzotycznego charakteru nawet najbardziej casualowej stylizacji. Jest to kamień bardzo uniwersalny, coraz chętniej noszony zwłaszcza przez panów. Biżuteria z turkusem dla mężczyzn to najczęściej sygnety i bransoletki – świetny dodatek zwłaszcza do letnich stylizacji!

Turkus w legendach i tradycji

Turkus w starożytności nazywano Kamieniem Niebios. W Egipcie przypisywano mu boskie pochodzenie, w Persji wierzono, że chroni wojowników. Turkus w mitologii Indian Navajo symbolizował harmonię między niebem a ziemią, a w kulturze chińskiej był znakiem dobrobytu. Turkus w tradycji arabskiej miał właściwości ochronne turkusu – umieszczany przy wejściu do domu, odpędzał złe duchy.

Turkus w wierzeniach i symbolice

Turkus w wierzeniach ezoterycznych to kamień zwycięzca – pomaga osiągać cele, dodaje odwagi i chroni przed nieszczęściem. Właściwości kamienia turkus obejmują ochronę energii właściciela i przyciąganie pozytywnych zdarzeń. Symbolika turkusu wiąże się z prawdą, przyjaźnią i duchową równowagą. Duchowe właściwości turkusu sprawiają, że poleca się go osobom poszukującym harmonii i jasności myśli.

Magiczne właściwości turkusu

Magiczne właściwości turkusu obejmują:

• wspieranie komunikacji,
• ochrona przed negatywną energią,
• wzmacnianie intuicji,
• poprawa samopoczucia psychicznego.

Turkus pomaga osobom urodzonym w grudniu – jest ich kamieniem urodzeniowym. Sprzyja znakom zodiaku takim jak Strzelec, Wodnik i Ryby. Osoby spod tych znaków powinny nosić turkus zawsze blisko siebie – jako naszyjnik, kolczyki, breloczek, czy po prostu czysty kamień turkusu w torebce lub portfelu – na szczęście i dla ochrony. W Medycynie niekonwencjonalnej stosuje się go do wspomagania pracy układu oddechowego i serca.

Lecznicze właściwości turkusu

Turkus w medycynie ludowej miał działanie oczyszczające i harmonizujące ciało. Wierzono, że turkus ma właściwości przeciwzapalne, wspiera odporność i regenerację organizmu. Właściwości ochronne turkusu były doceniane również w podróżach – miał chronić turystów i żeglarzy.

Turkus a inne kamienie

Turkusowe kamienie naturalne pięknie prezentują się z perłą, lapis lazuli czy onyksami. Turkus doskonale współgra z bursztynem w biżuterii typu boho. Jest to minerał o bardzo intensywnym kolorze, więc do prostej stylizacji znakomicie będzie wyglądał sam. Turkus ożywi nawet najbardziej casualowy outfit!
Ciekawostka! Kamień ozdobny turkus można łączyć w talizmanach z kryształem górskim, aby wzmocnić jego duchowe właściwości turkusu.

Ceny turkusu

Ceny naturalnego turkusu zależą od jakości kamienia, miejsca wydobycia oraz obróbki. Turkus wydobywany ręcznie w małych kopalniach jest rzadki, dlatego jego cena rośnie. Tuskus to wysoko ceniony kamień ozdobny. Szczególnie minerały pochodzące z Iranu potrafią osiągać bardzo wysokie stawki. Ozdobny turkus stabilizowany, czyli turkus sytnetyczny, jest tańszy, ale mniej szlachetny. Powstaje z rozłupanych cząstek turkusu, które po zanurzeniu w odpowiedniej masie przyjmują plastyczną formę możliwą do obróbki.

Turkus to jeden z najpiękniejszych i najbardziej cenionych kamieni na świecie. Łączy w sobie bogactwo historii, wyjątkową urodę i magiczne właściwości turkusu, które fascynują od wieków. Nosili go królowie, szlachcice, egzotyczne księżniczki – teraz możesz go mieć również ty lub podarować bliskiej osobie. Turkus to minerał, który chroni i inspiruje, a dodatkowo posiada wartość jubilerską, która z wiekiem będzie tylko rosła, więc jest doskonałym pomysłem na prezent: dla Strzelca, Ryby i Wodnika zwłaszcza – ale nie tylko!